چهارچوب چوبی باید متناسب با درب خارجی یا داخلی خانه و ساختار اطراف آن باشد. چهارچوب درب چوبی به‌دلیل ایجاد هارمونی عموماً از جنس چوب ساخته می‌شود. این یک انتخاب بی‌نظیر برای پوشش اطراف درب است به شرطی که از چوب سخت در ساخت آن استفاده شود تا از استحکام کافی برخوردار باشد. در ادامه به توضیح بیش‌تر ویژگی‌های یک چارچوب چوبی مناسب می‌پردازیم.
چارچوب درب چیست و چه کاربردی دارد؟
چارچوب، فریم یا قاب سازه‌ای است که در درگاه قرار می‌گیرد و پنل انواع درب‌های مختلف روی آن نصب و محکم می‌شود. فریم باید مستحکم و مقاوم باشد تا بتواند وزن و ضربه‌هایی که در اثر باز و بسته‌شدن درب به آن وارد می‌شود را تحمل کند. همچنین تراز بودن قاب مسئله‌ای بسیار مهمی است که باید در هنگام نصب به آن توجه شود. نوع نصب درب‌های لولایی، کشویی و غیره به قاب متفاوت است. در درب‌های لولایی، لولا به قاب متصل می‌شود. در درب‌های کشویی، ریل‌هایی برای حرکت غلتک‌های متصل به درب نصب می‌شوند. استحکام و دوام قاب در استحکام درب تأثیر بسزایی می‌گذرد. اگر قاب دربی محکم نباشد می‌تواند با فرسوده‌شدن امنیت درب را پایین آورد. همچنین قاب عایقی بسیار خوبی در برابر ورود و خروج سرما و گرما محسوب می‌شود. وجود شکافی در فریم درب می‌تواند هوای گرم یا سرد را به داخل و خارج هدایت کند. جنس و شکل فریم هرچه که باشد وظیفه اصلی آن محکم کردن و چسباندن درب به دیوار است. از میان جنس‌های مختلفی که برای ساخت قاب وجود دارد، چوب مناسب‌ترین گزینه است. فریم درب به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. یکی از این تقسیم‌بندی‌ها قسمت کردن به دو نوع داخلی و خارجی است که ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی با یکدیگر دارند. در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.
انواع چارچوب چوبی بر اساس محل نصب
همان‌گونه که پیش‌تر ذکر شد یکی از انواع تقسیم‌بندی چارچوب، تقسیم آن به دو نوع داخلی برای نصب در داخل و خارجی برای استفاده در خارج خانه است.
چارچوب درب داخلی
چارچوب‌های داخلی درها عموماً براساس ضخامت دیوار ساخته می‌شوند. این قاب‌ها به‌اندازه انواع خارجی خود محکم و بادوام نیستند، زیرا نیازی به استحکام و دوام زیاد ندارند و عمدتاً وظیفه تسهیل باز و بسته‌شدن درب را بر عهده دارند. در هنگام خرید فریم درب‌های داخلی دقت کنید که می‌خواهید به چه جهتی یعنی از سمت داخل، بیرون و یا از هر دو طرف اتاق باز و بسته شود. قاب‌های درب‌های داخلی عموماً برای باز و بسته‌شدن درب از هر دو سمت طراحی می‌شوند. چهارچوب داخلی درب از اجزای مختلفی تشکیل شده که شامل لبه بالایی، ستون، آستانه، قاب زبانه، روکوب ریل در درب‌های کشویی و لولا در درب‌های لولایی می‌شود و در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
اجزای تشکیل‌دهنده چارچوب درب داخلی
- لبه بالایی: لبه بالایی چارچوب به‌صورت افقی به درگاه وصل می‌شود. این قطعه افقی عرض قاب را تعیین می‌کند. این قسمت معمولاً داری شیارهایی است که ستون‌ها به‌راحتی بتوانند به آن وصل شوند.
- ستون: ستون‌ها قسمت‌های جانبی هستند و به‌صورت عمودی در دو طرف درگاه به لبه بالایی نصب می‌شوند. پهنای ستون‌ها عموماً مطابق با عرض دیوار است. در ستون‌های چهارچوب درب لولایی، عموماً لولایی در یک سمت و قاب قرارگیری زبانه در طرفی دیگر نصب می‌شود.
- آستانه: آستانه قسمت زیرین فریم است که به‌صورت افقی به ستون‌ها و زمین متصل می‌شود و تا چند سانتی‌متر هم ارتفاع دارد. درب عموماً در زمانی‌که بسته است در مقابل آستانه قرار می‌گیرد. فریمهای داخلی را عموماً بدون آستانه می‌سازند تا دسترسی و رفت‌وآمد آسان شود، اما گاهی برای جداکردن اتاق و کف از آن استفاده می‌کنند که در این شرایط باید ارتفاع کمی داشته باشد. در درب‌های کشویی روی آستانه ریل نصب می‌شود تا غلتک بتواند به‌راحتی درونش حرکت کند.
- روکوب: روکوب قابی است که روی دیوار در لبه بیرونی درگاه قرار می‌گیرد تا چهارچوب چوبی را بپوشاند و عموماً کاربردی تزئینی دارد و در انواع مختلفی یافت می‌شود.
چارچوب درب خارجی
چارچوب درب‌های خارجی به‌دلیل افزایش ضخامت دیوار عموماً در داخل آن فرورفته و نصب می‌شوند. این فریم‌ها باید بسیار مقاوم باشند تا در اثر رطوبت آسیب نبینند و امنیت درب و خانه را تأمین کنند. قاب‌های درب‌های خارجی عموماً تنها برای باز شدن درب از داخل طراحی شده‌اند. این امر به این دلیل صورت‌گرفته است که امنیت درب تأمین شود و کسی نتواند از بیرون بدون کلید در را باز کند، اما استثناهایی نیز وجود دارد و باید هنگام خرید به آن توجه کنید. قاب درب خارجی شامل اجزای مختلفی شده که مانند نوع داخلی خود شامل لبه بالایی، ستون و آستانه می‌شود، اما کاربردهای این اجزا کمی متفاوت است که در ادامه توضیح می‌دهیم.
اجزای تشکیل‌دهنده چارچوب درب خارجی
- لبه بالایی: لبه بالایی قسمت بالایی چهارچوب است که به‌صورت افقی در بالای درگاه نصب می‌شود. لبه بالایی عمدتاً دارای قسمتی خالی برای نصب عایق است. در برخی از انواع عایق از پیش بر روی لبه نصب شده است.
- ستون: ستون‌ها بخش‌های عمودی چارچوب هستند که به دو طرف درگاه وصل می‌شوند. ستون‌ها دارای قسمتی خالی برای نصب عایق هستند. برخی از انواع ستون‌ها هم خود دارای عایق هستند. این عایق‌ها از ورود و خروج هوای گرم یا سرد به داخل و خارج جلوگیری می‌کنند.
- آستانه: به قسمت زیرین قاب که به‌صورت افقی به کف‌پوش متصل می‌گردد، آستانه گفته می‌شود. آستانه درب در چارچوب‌های خارجی خیلی اهمیت دارند، زیرا از ورود رطوبت و آب به داخل خانه جلوگیری می‌کنند. این بخش نیز مانند سایر اجزا دارای عایق و یا قسمتی خالی برای نصب آن است.
انواع چهارچوب چوبی بر اساس نوع ساخت
چارچوب در را می‌توان به دو صورت قطعه‌های جداگانه و یا یک‌تکه که کامل و آماده برای نصب است خریداری کرد. این قاب‌های یک‌تکه می‌تواند به‌صورت جداگانه برای نصب و فروش وجود داشته باشد و یا از پیش به در وصل شده باشد و با آن خریداری شود. چهارچوب‌های درب‌های داخلی عموماً به‌صورت قطعات مجزا و قاب‌های درب خارجی معمولاً کامل هستند. قاب‌های آماده چه از قبل به درب نصب شده و چه به‌صورت جداگانه موجود باشند از آن‌هایی که به‌صورت تکه‌ای مجزا فروخته می‌شوند کمی گران‌تر هستند. فریم‌ها به هر صورتی که ساخته شده باشند باید از کیفیت و استاندارد کافی برخوردار باشند.
انواع چهارچوب چوبی بر اساس شکل
چارچوب در اشکال متفاوتی وجود دارد که چند مورد آن را در ادامه توضیح می‌دهیم. چهارچوب می‌تواند به‌صورت ساده مانند اشکالی که در بالا گفته شده بدون هیچ قطعه اضافی کاملاً در درگاه نصب شود و همچنین می‌تواند دارای محفظه‌ای در بالا یا در کناره‌ها برای نصب شیشه باشد. این شیشه‌ها برای ورود نور به اتاق نصب می‌شوند و جلوه زیبا‌تری به فضا و طراحی خانه می‌بخشند.
انواع چارچوب درب بر اساس جنس
چارچوب‌ها در جنس‌ها و مصالح متفاوتی مانند فولادی و چوبی ساخته شده و در ساختمان‌سازی از آن‌ها استفاده می‌شود. برای ساخت چهارچوب درب چوبی عموماً از چوب استفاده می‌شود. جنس چوب مورداستفاده برای ساخت قاب نیز خود انواع متفاوتی دارد. برای ساخت چهارچوب چوبی می‌توان از الوار‌های مختلف درختانی مانند کاج و بلوط و یا از چوب‌های صنعتی مانند ام‌دی‌اف استفاده کرد. مهم‌ترین مسئله در رابطه با جنس چوب کیفت است. کیفیت در قاب با سنگین و نرم بودن و نداشتن هیچ نشانه‌ای از خوردگی مشخص می‌شود، زیرا در این صورت از مقاومت بالایی در برابر شکستگی و یا رطوبت برخوردار خواهد بود. در چارچوب درب‌های خارجی به‌دلیل احتمال برخورد برف‌و‌باران مقاومت در برابر رطوبت بسیار اهمیت دارد تا در اثر پوسیدگی امنیت درب و خانه به خطر نیفتد. در فریم درب‌های داخلی نیز در مکان‌هایی مانند حمام و دستشویی که امکان خیس شدن آن بالاست، عایق رطوبت بودن مسئله بسیار مهمی است تا دچار پوسیدگی نشود. مسئله دیگری که در رابطه با جنس فریم باید به آن توجه کنید ضد حریق بودن آن است. اگر درب ضد حریق خریداری کردید قاب آن‌هم باید در برابر آتش مقاوم باشد تا امنیت خانه تأمین شود.
مزایا و معایب استفاده از چوب برای ساخت چارچوب درب
هر مصالحی برای ساخت وسیله‌ای خاص مزایا و معایبی را شامل می‌شود که در ادامه به بیان آن در رابطه با استفاده از چوب در ساخت فریم درب می‌پردازیم.
مزایای چارچوب چوبی
- فریمهای چوبی تحت تأثیر دما قرار نمی‌گیرند.
- در برابر الکتریسیته و گرما نارسانا هستند.
- زیبایی و جلوه بی‌نظیری دارند.
- قابلیت رنگ‌آمیزی به رنگ‌های دلخواه را دارند.
- زنگ نمی‌زنند
- قابلیت نصب آسان را دارند.
- هزینه پایینی برای تعمیر و نگهداری دارند.
- بادوام هستند.
- در برابر باد مقاوم هستند.
معایب چارچوب چوبی
- قیمت نسبتاً بالایی دارند.
- در برابر حشراتی مانند موریانه آسیب‌پذیر هستند.
- در برابر رطوبت آسیب‌پذیر هستند و ممکن است دچار پوسیدگی شوند.
توجه کنید که این آسیب‌پذیری‌های ذکرشده برای چوب‌های بی‌کیفیت است و با خرید چوب باکیفیت بالا شاهد هیچ‌یک از این موارد نخواهید بود.
با توجه به مطالب فوق مشخص شد که قاب از مهم‌ترین اجزای درب است که باید حتماً از مصالح مرغوبی تهیه‌شده و از کیفیت بالایی برخوردار باشد. چهارچوب درب چوبی باید از جنس چوب باشد تا نمای خانه به هم نخورد. قاب باید بتواند از ورود و خروج گرما و سرما به داخل و خارج جلوگیری کند، ضد سرقت و حریق باشد و همچنین در برابر پوسیدگی مقاومت کند. برای انتخاب فریم مناسب باید ابتدا توجه کنید که برای چه مکانی یعنی برای درب بیرونی یا داخلی و سپس کدام اتاق تهیه می‌شود و بعد با توجه به آن قاب را تهیه کنید.
اگر در رابطه با چهارچوب چوبی مناسب اطلاعاتی دارید آن را با گروه بین‌المللی آمیتیس در اشتراک بگذارید.
