تشخیص چوب از جهات مختلفی حائز اهمیت است. برای شناسایی چوب روش‌ها مختلفی هست. معمول‌ترین آن‌ها تست چوب است که چندی پیش از این در مقاله تست چوب چیست؟ درباره آن صحبت کردیم. اما اگر اطلاعات کافی درباره شناخت چوب داشته باشیم، حتی بدون انجام آزمایش چوب نیز می‌توانیم چوب را شناسایی کنیم. شناختن چوب در بسیاری از موارد می‌تواند کمک‌های شایانی انجام دهد.
گروه بین المللی آمیتیس با داشتن سابقه‌ای 16 ساله و تجربه ساخت بیش از 60 هزار مترمربع در داخل و 80 هزار مترمربع در خارج از کشور، تنها شرکت فعال در این زمینه است که مجوز صادرات به اروپا را نیز دارا است. در ادامه این مقاله با آمیتیس همراه باشید.
تشخیص چوب و مراحل آن چگونه است؟
برای داشتن توانایی در زمینه شناسایی چوب ، در قدم اول لازم است تا اطلاعات مقدماتی خود را نسبت به چوب بیشتر کنیم. در همین راستا نکاتی را که در به دس آوردن شناخت اولیه نسبت به ظاهر چوب باید داشته باشیم، در این مقاله بیان نموده‌ایم. داشتن این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا بدون انجام آزمایش تست چوب بتوانید تا درصد بالایی در تشخیص نوع چوب موفق باشید.
در قدم اول، تشخیص چوب دارای 7 مرحله است. برای شناخت این 7 مرحله با ما همراه باشید.
مطمئن شوید که چیزی که مشاهده می‌کنید، چوب واقعی است
قبل از ادامه کار در مراحل باقیمانده، ابتدا باید تأیید کنید که ماده مورد نظر در واقع یک قطعه چوب جامد است و نه یک کامپوزیت ساخته شده توسط بشر یا یک قطعه پلاستیک ساخته شده برای تقلید از چوب.
آیا می‌توانید پایان رگه‌ها را ببینید؟
چوب‌های تولیدشده مانند MDF ، OSB و تخته خرده چوب‌ها یا همان نئوپان، نمای متمایزی دارند که تقریباً در همه موارد به راحتی از رگه‌های انتهایی چوب واقعی قابل تشخیص است. به دنبال حلقه‌های رشد باشید، که با رشد سالانه یک درخت شکل گرفته است، که یک نتیجه خوب است که نمونه چوب مورد نظر یک تکه چوب جامد و واقعی است که از یک درخت گرفته شده است.
آیا برای اینکه مثل چوب به نظر برسد رنگ شده یا چاب شده است؟
در بسیاری از مواقع، به خصوص روی صفحه‌های مسطح متوسط تا بزرگ برای مبلمان، تکه‌ای از تخته نئوپان یا MDF یا با یک تکه پلاستیک به رنگ چوب ورقه‌ورقه می‌شود، یا به سادگی رنگ می‌شود تا مانند رگه چوب به نظر برسد. بسیاری از تخته‌های کف چوب داخلی امروزه نمونه‌های خوبی از این محصولات شبه چوبی هستند. آن‌ها در اصل ماده‌ای ساخته شده توسط بشر هستند که از خاک اره، انواع چسب‌ها، رزین‌ها و پلاستیک‌های با دوام ساخته شده‌اند.
به رنگ نگاه کنید
برای فهم بهتر مسئله و تشخیص چوب ، همیشه برخی از سوال‌ها را بلافاصله از خود بپرسید:
آیا رنگ چوب طبیعی است ، یا رنگ آمیزی شده است؟
اگر حتی این احتمال وجود دارد که رنگ طبیعی نباشد، احتمال اینکه نتیجه تلاش کل شناسایی چوب بی‌فایده باشد افزایش می‌یابد.
آیا آن در معرض هوا قرار دارد یا آثار کهنگی دارد؟
بسیاری از چوب‌ها، وقتی بیرون می‌مانند، به رنگ خاکستری ملایم در می‌آیند. همچنین، حتی چوب‌هایی که در فضای بسته نگهداری شده باشند نیز با افزایش سن، آثار کهنگی به خود می‌گیرند، بعضی از چوب‌ها تیره‌تر یا قرمزتر می‌شوند و حتی بعضی دیگر روشن‌ترمی‌شوند یا رنگ خود را از دست می‌دهند. اما در بیشتر موارد، چوب با افزایش سن تیره می‌شود.
در این جا با اصطلاحی آشنا می‌شویم. آثار کهنگی چوب که به صورت طبیعی روی داده باشد را اصطلاحاً پتینه می‌گویند. تأثیر کلی فرآیند پیری بر روی چوب، معمولاً با کدر شدن رنگ‌ها و از بین رفتن درخشندگی مشخص می‌شود. در اینجا این اصطلاح برای توصیف پایان براق‌بودن بر روی قطعات چوبی قدیمی استفاده می‌شود. پتینه اصلی را نمی‌توان جعل کرد زیرا این اثر سن چوب است.
آیا برای دیدن رنگ خام طبیعی چوب می توان تخته را سنباده زد؟
قابل پیش‌بینی‌ترین روش برای استفاده در زمان شناسایی چوب ، سنباده زدن سطح آن است. با این کار احتمال ایجاد لکه یا پیری طبیعی که باعث بروز اشتباه در تشخیص رنگ چوب می‌شود بسیار کاهش می‌یابد.
رگه‌های چوب را مشاهده کنید
اگر کار چوب هنوز تمام نشده است، پس به بافت رگه نگاه کنید. این سوالات را از خود بپرسید:
آیا چوب بافت باز و منفذ دارد؟
اکثر چوب‌های نرم تقریباً کاملاً صاف و بدون رگه و تو رفتگی هستند. در حالی که بسیاری از چوب‌های سخت دارای ساختاری با منافذ باز مانند بلوط یا چوب درخت ماهون آمریکایی (که چوب قهوه‌ای مایل به قرمز دارد) هستند. برخی از چوب‌های سخت وجود دارد که سطح آن‌ها صاف است، مانند افرا.
می‌توانید ببینید که چوب به شکل یک چهارم مقطع برش خورده است یا به شکل ورقه‌ای عمود بر مقطع بریده شده است؟
با مشاهده الگوهای رگه، چندین بار می‌توانید نحوه برش تخته از درخت را بگویید و در تشخیص چوب موفق باشید. برخی از گونه‌های چوبی دارای الگوی رگه‌ای کاملاً متفاوت از برش لایه لایه نسبت به برش یک چهارم مقطع هستند. به عنوان مثال، در سطوح داخلی در زمان برش یک چهارم مقطع، چوب چنار دارای الگوهای توری بزرگ، بلوط دارای شکاف و افرا به شکلی بسیار مناسب برای تخته قصابی است.
وزن و سختی چوب را در نظر بگیرید
در صورت امکان، تکه چوب را بردارید و وزن آن را بسنجید و آن را با سایر گونه‌های شناخته شده چوب مقایسه کنید. سعی کنید لبه را با ناخن خود فشار دهید تا حس سختی آن را درک کنید. اگر خط‌کش دارید، می‌توانید طول، عرض و ضخامت چوب را اندازه‌گیری کنید و با ترکیب آن‌ها چگالی چوب را پیدا کنید. این می‌تواند برای مقایسه با سایر آمارهای تراکم موجود در پایگاه داده مفید باشد. هنگام بررسی چوب مورد نظر، آن را با سایر گونه‌های شناخته شده چوب مقایسه کنید و این سوالات را از خود بپرسید:
آیا چوب خشک است؟
چوب درختان تازه قطع شده یا چوبی که در یک محیط بسیار مرطوب ذخیره شده است، دارای رطوبت بسیار بالایی خواهد بود. در برخی از قطعات تازه اره شده، رطوبت می‌تواند بیش از نیمی از وزن کل چوب را تشکیل دهد! به همین ترتیب، چوبی که در شرایط بسیار خشک و رطوبت نسبی کمتر از 25٪ ذخیره شده باشد، به احتمال زیاد احساس سبکی نسبت به حد متوسط خود خواهد داشت.
وزن چوب چگونه با سایر گونه‌ها مقایسه می‌شود؟
با در نظر گرفتن اندازه تخته، وزن آن با سایر چوب‌های معیار چگونه مقایسه می‌شود؟ آیا سنگین‌تر از بلوط است؟ آیا سبک‌تر از کاج است؟ به تعداد وزن چند گونه چوب نزدیک به نوع خود نگاه کنید و یک تخمین حدودی از وزن آن بدست آورید.
قدمت آن را در نظر بگیرید.
بسیاری از اوقات هنگام تلاش برای شناسایی چوب ، موارد بدیهی و منطق را فراموش می‌کنیم. اگر یک قطعه مبلمان آمیش از پنسیلوانیا تهیه کرده باشید، به احتمال زیاد چوب از چیزی مانند گردوی سیاه یا گیلاس ساخته می‌شود و نه از ونگر آفریقایی یا جاتوبا. ممکن است شما آن را “نمایه سازی چوب” بنامید، اما گاهی اوقات می‌تواند در هنگام تشخیص چوب کمی تعصب داشته باشد. برخی از سوالات بدیهی که باید هنگام شناسایی یک تکه چوب از خود بپرسید از این قرار است:
این چوب از کجا آمده است؟
دانستن هرچه بیشتر در مورد منبع چوب، حتی کوچکترین جزئیات، می‌تواند مفید باشد. اگر چوب از یک انبار چوب یا یک کارخانه تولید الوار آمده باشد که تمام قطعات آن از درختان محلی پردازش شده باشد، گونه‌های بالقوه بلافاصله محدود می‌شوند. اگر چوب از یک سازنده مبلمان عتیقه، یا یک قایق‌ساز، یا یک نجار تزئینی تهیه شده باشد، هر یک از این مشاغل معمولاً بیشتر از بقیه از گونه‌های خاص جنگل استفاده می‌کنند. این حدس منطقی را بسیار ساده‌تر می‌کند.
این چوب چندسال دارد؟
مانند خواستگاه چوب، سن آن نیز به اهداف شناسایی کمک می‌کند. نه تنها به تعیین پاسخ این سوال که آیا چوب باید یک پتینه طبیعی ایجاد کرده باشد کمک می‌کند، بلکه همچنین گونه‌های خاصی را نشان می‌دهد که در دوره‌های مختلف تاریخ رواج بیشتری داشته‌اند. به عنوان مثال، بسیاری از گیتارهای ساخته شده قبل از دهه 1990 دارای کناره‌های گل رز برزیلی بوده اند، اما به دلیل محدودیت‌های اعمال شده توسط کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های جانوری و گیاهان وحشی در معرض خطر CITES (که یک توافق‌نامه بین‌المللی بین دولت‌ها است. هدف آن این است که اطمینان حاصل کند تجارت بین‌المللی با نمونه‌های حیوانات وحشی و گیاهان، بقای گونه‌ها را تهدید نمی‌کند.) برای آن گونه، گل رز هند شرقی به گونه‌ای بسیار رایج در گیتارهای جدید تبدیل شده است. (و این یک تغییر مداوم است زیرا به طور کلی جایگزین‌های جدیدتری برای چوب‌های رز هند شرقی جستجو می‌شود.)
قطعه چوب چقدر بزرگ است؟
برخی از گونه‌های درختان به طور معمول بسیار کوچک هستند. برخی حتی بوته‌ای به حساب می‌آیند. در حالی که برخی دیگر بسیار بزرگ می‌شوند. به عنوان مثال، اگر تخته بزرگ یا برش چوبی را مشاهده کنید که کاملاً سیاه است، احتمال اینکه آن رنگ، یا رنگ شده یا لکه دار باشد وجود دارد. آبنوس گابون و گونه‌های مربوط به آن معمولاً بسیار کوچک و بسیار گران هستند. پس به راحتی از این روش برای تشخیص چوب می‌توان استفاده کرد.
ویژگی خاص آن را پیدا کنید
گاهی اوقات، پس از در نظر گرفتن تمام مشخصات طبیعی یک نمونه، هویت چوب مورد نظر هنوز مشخص نیست. در این‌گونه موارد به ویژه در شرایطی که نمونه فقط به چند گزینه باقی مانده محدود شده است، استفاده از آزمون‌های تخصصی و سایر ابزارهای باریک‌تر برای شناسایی چوب ، گاهی مفید است.
بو
باور کنید یا نکنید، چوب‌های تازه تراشیده شده می‌توانند رایحه بسیار مشخصی داشته باشند. هنگامی که چشم‌ها و دستان شما نمی‌توانند جواب قطعی بگیرند، گاهی اوقات بینی شما می‌تواند. با فرض اینکه هیچ لکه، ماده پایان دهنده یا ماده نگهدارنده‌ای در داخل یا خارج چوب وجود نداشته باشد، سریع بخشی از چوب مورد نظر را سنباده بزنید، اره بکشید یا در غیر این صورت دستگاه را بو کنید و از آن رایحه را در ذهن ذخیره کنید. بعد با دیگر نمئه‌هایی که تجربه نموده‌اید بسنجید.
تست شیمیایی
فقط تعداد کمی آزمایش شیمیایی به طور منظم روی چوب استفاده می‌شود که بیشتر آن‌ها بسیار تخصصی هستند و برای تشخیص گونه‌های نزدیک با یکدیگر ساخته شده‌اند. آن‌ها با تشخیص تفاوت در ترکیبات مغز چوب کار می‌کنند. یک ماده شیمیایی (به عنوان معرف) معمولاً در آب حل می‌شود و به سطح چوب اعمال می‌شود. سپس سطح برای هر نوع واکنش شیمیایی (و تغییر رنگ همراه) که ممکن است رخ دهد مشاهده می‌شود. دو مورد از مفیدترین تست‌هایی انجام می‌شوند، برای جدا کردن بلوط قرمز از بلوط سفید و افرای قرمز از افرای سخت است.
به رگه پایانی نگاه کنید
شاید هیچ روش دیگری برای شناسایی دقیق و تشخیص چوب به اندازه بررسی بزرگ رگه نهایی مفید و قطعی نباشد. غالباً، فرآیند شناسایی را از یک فرایند عمدتا بصری، غیر علمی به روشی قابل پیش‌بینی، تکرار و قابل اعتماد می‌آورد. در اصطلاح به رگه چوبی که هنگام برش از حلقه‌های رشد دیده می‌شود رگه نهایی یا پایانی گفته می‌شود.
نگاه به رگه نهایی با ذره‌بین نباید یک هنر درونی یا محرمانه باشد. در بسیاری از موارد، تقریباً به سادگی بررسی کاغذ روزنامه کوچک در زیر ذره‌بین است. سه عامل لازم برای بهره‌مندی از مزایای کامل موجود در هسته نهایی وجود دارد.
یک سطح آماده شده
هنگام کار با چوب در بیشتر ظرفیت‌ها، به سرعت مشخص می‌شود که سطوح رگه نزدیک به هم ربطی ندارند و یا به راحتی سطوح رگه‌های رویه کار نمی‌شوند. با این حال، در این مورد، کاملاً حیاتی است که یک سطح رگه نهایی شفاف و تصفیه شده به دست آید.
استفاده از ذره‌بین صحیح
لازم نیست گران باشد ، اما هر ابزاری که برای مشاهده رگه نهایی استفاده می شود باید قدرت بزرگنمایی کافی داشته باشد. در بیشتر موارد ، بزرگنمایی 10 برابر ایده آل است ، با این حال ، هر چیزی که در محدوده بزرگنمایی 8 تا 15 برابر باشد ، باید برای مشاهده رگه آخر مناسب باشد. (ذره بین های استاندارد معمولاً در محدوده بزرگنمایی 2 تا 4 برابر قرار دارند.)
چشمان آموزش دیده
سومین عنصری که معاینه مناسب رگه نهایی برای شناسایی چوب را تشکیل می‌دهد، صرفاً دانستن این است که باید به دنبال چه چیزی بگردید. در تجزیه و تحلیل الگوها، رنگ‌ها، اشکال و فاصله از ویژگی‌های مختلف آناتومیکی، یک منبع واقعی اطلاعات در رگه آخر وجود دارد. با این حال، اگر این عناصر آموزش داده نشده باشد، مجموعه‌ای از ویژگی‌ها، به راحتی یک آشفتگی نامفهوم به نظر می‌رسد. رشته شناخت ویژگی‌های رگه نهایی تشریحی به راحتی در چند جمله یا حتی چند پاراگراف خلاصه نمی‌شود. اما با این وجود برای فرآیند شناسایی بسیار مهم است. برای این منظور، باید به انواع مختلف، تقسیمات و عناصری که شناسایی سطح ماکروسکوپی تشکیل می‌دهند، نگاهی عمیق داشت. در این راستا، ماکروسکوپی به معنای آنچه با لنزهای کم قدرت و 10 برابر دستی دیده می‌شود. بدون کمک میکروسکوپ و نه به سادگی آنچه با چشم غیر مسلح دیده می‌شود، گفته می‌شود.
مواردی که در این مقاله برای تشخیص چوب بیان شد، همگی ترجمه مقاله‌ای در همین رابطه از سایت wood-database بود. در صورت تمایل می‌توانید متن اصلی این مقاله را به زبان انگلیسی در این سایت مطالعه بفرمایید.
