انواع چوب و ویژگی‌های چوب‌های گوناگون – بخش اول

از انواع چوب چه می‌دانید؟ آیا با ویژگی‌ها و خواص چوب درختان متفاوت آشنا هستید؟ آیا می‌دانید که کدام الوار ها برای ساختن خانه چوبی مناسب‌ترند و از کدام یک می‌توان اکسسوری‌های چوبی ساخت؟ چوب را می‌توان ماده‌ای زیبا دانست که خواص طبیعی بسیار زیادی دارد. به همین دلیل استفاده از چوب در ساخت خانه چوبی، لوازم خانه و اکسسوری‌های گوناگون رواج فراوان دارد. هر چه علم بیشتر پیشرفت می‌کند، صنعت قابلیت بیشتری برای استفاده از چوب پیدا می‌کند به طوری که اکنون با استفاده از تکنولوژی‌های جدید چوب‌ها را آب‌گریز کرده‌اند، مواد غذایی داخل آن‌ها را به موادی غیرغذایی تبدیل کرده‌اند و فرایندهای دیگری برای تحمل فشار، گرما و حرارت بر روی آن‌ها انجام داده‌اند تا وسایل و خانه‌هایی که از الوار‌های چوبی گوناگون ساخته می‌شود دوام و استحکام بیشتری داشته باشند. البته درخواست بسیار زیاد برای لوازم چوبی و قطع بی‌رویه درختان باعث شده تا منابع طبیعی و جنگل‌های زمین رو به نابودی رود. به همین دلیل اقدامات پیشگیرانه و قوانین محدود کننده برای قطع درختان وضع شده است. این موضوع در کنار فرایندهایی که بر روی چوب انجام می‌شود باعث شده تا چوب تبدیل به کالایی لوکس و گران‌بها در صنعت شود. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص فواید چوب مطلب مزایای سازه چوبی ؛ چند واقعیت جالب در مورد سازه های چوبی را مطالعه کنید. در این مطلب قصد داریم در خصوص انواع چوب ، ویژگی و خواص چوب های گوناگون مطالبی را با هم مرور کنیم. با گروه بین‌المللی آمیتیس همراه باشید.

انواع چوب و خواص آن

محققان تخمین می‌زنند که در حال حاضر بیش از 3 تریلیون درخت بر روی کره زمین وجود دارد. سه هزار میلیارد یا 3 تریلیون درخت که از بیش از ۵۰۰۰ نوع متفاوت هستند. این جمله به این معنی است که در جهان بیش از ۵۰۰۰ نوع چوب متفاوت وجود دارد. چوب درختان با توجه به مسائلی مانند سرعت رشد درخت، محل رشد، وضعیت آب و هوا و موارد بسیار دیگری خواص متفاوتی دارند. حتی ممکن است دو درخت از یک گونه که در یک منطقه رشد می‌کنند چوب‌هایی کاملاً شبیه به هم نداشته باشند اما به طور کلی می‌توان گفت که خاصیت چوب‌های یک گونه از درختان شبیه به هم است. این ویژگی‌ها شامل میزان مقاومت، وزن، آب‌گریزی و استحکام می‌شود. در میان انواع چوب ، چوب برخی درختان به دلیل دسترسی بیشتر و یا ویژگی‌های خاصی که دارند بیشتر از سایرین مورد توجه قرار دارد که مهم‌ترین این درختان عبارت‌اند از:

درخت بلوط

در میان انواع چوب شاید بتوان گفت که چوب درخت بلوط معروفیت بیشتری دارد. درختان بلوط عمری طولانی دارند و بعضی از آن‌ها در حدود ۲۰۰۰ سال عمر می‌کنند. در ایران درختان بلوط را بیشتر در نواحی کوهستانی و رشته کوه‌های البرز و زاگرس می‌توان مشاهده کرد. چوب درخت بلوط ۰٫۷۵ گرم بر سانتی‌متر مکعب چگالی دارد. از مهم‌ترین خواص چوب بلوط و الوارهای ساخته شده از چوب این درخت می‌توان به دوام و استحکام بالا اشاره کرد. همچنین چوب درخت بلوط به دلیل این‌که مقادیر زیادی تانن در خود دارد می‌تواند در برابر حشرات و قارچ‌ها مقاومت خوبی داشته باشد. چوب درخت بلوط معمولاً در طیف رنگی قهوه‌ای روشن تا تیره دیده می‌شود. بافت درشت و محکم آن از دیگر نشانه‌های ظاهری چوب بلوط است. این چوب را می‌توان نیمه سخت و نیمه سنگین دانست و به همین دلیل در برابر رطوبت، سایش و گذشت زمان استحکام و دوام بالایی دارد.

استفاده از چوب بلوط تاریخی دراز دارد و در گذشته به دلیل استحکام از آن در ساخت کشتی و خانه‌های چوبی استفاده می‌شده است. امروزه چوب بلوط جایی بسیار مناسب در میان انواع چوب ها دارد و توانسته جایی مناسب و مهم در این صنعت را به خود اختصاص دهد و در ساخت وسایل خانه و اکسسوری‌های چوبی کاربرد بسیاری داشته باشد. همچنین این چوب در ساخت ویلا و خانه‌های چوبی مدرن و لوکس نیز استفاده می‌شود.

درخت راش

یکی دیگر از انواع چوب ، چوب درخت راش است. درختی با برگ‌های کرم مایل به قرمز که در ایران نیز یافت می‌شود. البته باید گفت که راش چوبی است که در جنگل به سختی پیدا می‌شود و برای یافتن آن باید به بلندی‌های کوهستان رفت. ارتفاعات بالای ۲۰۰۰ متر کوهستان‌های شمال ایران مناطقی است که می‌توان درخت راش را در آن یافت چوب راش را باید در میان چوب‌های نیمه سنگین قرار داد و بافتی همگن دارد که می‌تواند در برابر حشرات و قارچ‌ها مقاومت خوبی از خود نشان دهد. دوک‌های موجود بر روی این چوب‌ها یکی از مواردی است که گاهی از آن به عنوان نقص یاد می‌شود و از قیمت آن می‌کاهد. دلیل این‌که دوک‌ها نقص تلقی می‌شوند این است که نجاران می‌گویند در هنگام رنگ‌آمیزی چوب، این دوک‌ها سیاه می‌شوند. بافت همگن و سخت این چوب باعث شده تا بتوان آن را به عنوان متریالی مناسب برای ساخت مبل، در و پنجره دانست.

درخت گردو

زمانی که در میان انواع چوب به دنبال چوبی با کیفیت و مرغوب باشیم، نمی‌توانیم چوب درخت گردو را از یاد ببریم. این چوب یکی از بهترین و مرغوب‌ترین چوب‌ها است که رنگ آن قهوه‌ای تیره است. از مهم‌ترین خواص چوب گردو می‌توان به قابلیت صیقل پذیری، بافت همگن، رنگ‌پذیری مناسب، استحکام و دوام بالا اشاره کرد. چگالی این چوب ۰٫۶ تا ۰٫۷ گرم در سانتی‌متر مکعب است و همین چگالی باعث شده تا بتوان آن را نیمه سخت دانست و دوام خوبی در برابر ورود یک جسم خارجی داشته باشد. البته باید توجه داشت که میزان سختی چوب هر چه بیشتر باشد دوام و استحکام آن بیشتر است و همچنین عمر کنده کاری، منبت کاری و خراطی بر روی آن‌ها بیشتر می‌شود به همین دلیل از قدیم از این چوب برای ساخت اشیا دکوری، اکسسوری‌های چوبی و آلات موسیقی استفاده می‌شده است. البته اکنون از این چوب در ساخت لوازم و مبلمان لوکس نیز استفاده می‌شود. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد و می‌توان از الوار چوب گردو در ساخت خانه چوبی استفاده کرد.

درخت افرا

درخت افرا یکی دیگر از گونه‌هایی است که در ایران رشد می‌کند. البته باید توجه داشت که افرا از چند گونه تشکیل می‌شود. این درخت معمولاً در خاک‌های اسیدی رشد می‌کند و تعداد زیادی از این درختان در جنگل‌های شمال کشور وجود دارد. همان‌طور که گفتیم درخت افرا گونه‌های متفاوتی دارد که افرای سیاه، افرای دشتی، افرای کوهستانی، افرای برگ چناری و افرای سرخ از مهم‌ترین این گونه‌ها هستند. به دلیل این تنوع چوب افرا را می‌توان به دو دسته سخت و نرم تقسیم کرد. در میان انواع چوب ، درخت افرا پراکند آوند است و چگالی آن بین ۰٫۵ تا ۰٫۶ گرم در سانتی‌متر مکعب است. چوب افرا رنگی روشن دارد و می‌توان آن را در طیف رنگ سفید مایل به کرم تا قهوه‌ای روشن یافت. قابلیت کنده‌ کاری مناسب باعث شده تا چوب افرا برای مجسمه سازی و دکوراسیون مناسب باشد همچنین از آن به صورت گسترده در صنایع کف‌پوش، روکش و تخته‌های چند لایه استفاده می‌شود.

چوب ملچ

چوب ملچ را می‌توان به عنوان یکی از زیباترین چوب‌های ایران معرفی کرد. درخت ملچ از خانواده نارون است و چوبی نیمه سخت و نیمه سنگین دارد. چگالی این چوب ۰٫۶۶ گرم در سانتی‌متر مکعب است و می‌توان آن را به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز مشاهده کرد. این چوب بسیار زیبا در ساخت اکسسوری‌های چوبی و وسایل خانه و دکوراسیون کاربرد بسیاری دارد. این چوب بافت درشتی دارد و به دلیل سختی و استحکام مناسبش در برابر ضربه، خم شدن، حشرات و قارچ‌ها مقاوم است و می‌توان آن را در میان چوب‌های بادوام و مستحکم به حساب آورد. از الوار چوب ملچ برای ساخت روکش چوبی، تخته‌های چند لایه، مبلمان، دکوراسیون و اکسسوری‌های چوبی استفاده می‌شود.

چوب روسی

چوب روسی یکی از انواع چوب است که هیچ گونه مشخصی برای آن در نظر گرفته نشده است. در بازار ایران به چوب‌های سفید رنگی که از روسیه وارد شوند، چوب روسی گفته می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که این چوب‌ها انواع بسیار گوناگونی دارند و معمولاً از نژادهای نراد، نوئل و یا کاج هستند. در میان چوب‌هایی که به چوب روسی معروف هستند چوب نرو از بهترین و با کیفیت‌ترین آن‌ها است. خواص چوب نراد باعث شده تا طرفداران بسیاری پیدا کند. از مهم‌ترین خواص چوب و الوار نرو می‌توان به سبک بودن، احتمال ترک خوردن کم در هنگام خشک شدن و خوش کار بودن آن اشاره کرد. منظور از خوش کار بودن این است که بر روی چوب نراد می‌توان به راحتی کنده کاری کرد، آن را سمباده زد و به طور کلی کار با آن راحت است. البته باید توجه داشته باشید که بسیاری از چوب‌ها مانند چوب کاج ایرانی از کیفیت بسیار بیشتری برخوردار هستند اما با توجه به این‌که شرکت‌هایی که امکانات و دستگاه‌های کافی برای خشک کردن اصولی و صحیح این چوب‌ها را داشته باشند در ایران کم است نیاز به واردات آن احساس می‌شود. چوب نراد در کنار خواص و ویژگی‌های بسیار خوبی که دارد در برابر قارچ‌ها و حشرات مقاومت چندانی ندارد و زودتر از بسیاری از انواع چوب به پوسیدگی دچار می‌شود.

در اینجا بخش اول این مقاله به پایان می‌رسد و در خصوص برخی دیگر از انواع چوب و الوار های ساخته شده از آن‌ها در مقاله انواع چوب ها و ویژگی‌های چوب‌های گوناگون – بخش دوم مطالبی را ارائه کرده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم آن را مطالعه کنید.

در صورتی که مطالعه این مطلب برایتان سودمند بود پیشنهاد می‌کنیم مطلب محافظت از خانه چوبی چگونه است و به چه نکاتی باید توجه کرد؟ را مطالعه کنید.